Kunstnieuws

Kunstnieuws

Kunstparticipatieproject K.F. Hein Fonds door Sarah Mclacken in het Hijmans van den Berghgebouw uitklapper, klik om te openen

24-09-2021

De kunstcommissie van het  K.F. Hein Fonds selecteert ieder jaar een eindexamenkandidaat van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht voor het kunstparticipatieproject. Met deze opdracht wordt een pas afgestudeerde kunstenaar gekoppeld aan een Utrechtse instelling met als doel een een beginnend kunstenaar de mogelijkheid te bieden zich te ontwikkelen en ervaring op te doen met toegepaste kunst- en participatieprojecten en het actief betrekken van de medewerkers, bewoners of bezoekers bij het tot stand komen van het nieuwe werk op de locatie. Voor het Kunstparticipatieproject 2021 werd Sarah Mclacken geselecteerd. In dit kunstproject is zij de samenwerking aangegaan met de studenten en zorgprofessionals van het UMC Utrecht. 

Het kunstwerk is geïnspireerd op gesprekken die McLacken voerde met medewerkers en studenten van het UMC Utrecht en op het A.A. Hijmans van den Berghgebouw. Door middel van online ontmoetingen, onderzoek en experimenten met medische materialen onderzocht zij de relatie tussen arts en patiënt. Het sculpturale werk is een visuele weergave van haar onderzoek en van de lessen die ze heeft getrokken uit gesprekken met zorgprofessionals en studenten.

Sarah stelde zichzelf de vraag: "Hoe kunnen we vanuit verschillende perspectieven reflecteren op en de discussie voeren over de relaties tussen arts en patiënt? Hoe kunnen we met een frisse blik naar onze aannames kijken en de complexiteit zien binnen deze relaties?"

Student Sterre van Wierst nam deel aan het project en zegt:"Het was een verrijkende ervaring om participatie van studenten te organiseren bij dit project én zelf ook mee te doen! Voor een student die in eerste instantie denkt te worden opgeleid voor een werkveld dat wat verder weg staat van de kunsten, is het uitdagend om die disciplines te verbinden. De (bio)medische discipline benaderen vanuit de kunsten brengt studenten een ander perspectief en een dieper bewust zijn in het werk wat zij doen. Het mooie aan dit project is dat de studenten tussen verschillende opleidingen ook ervaringen met elkaar uitwisselden en binnen de kunsten veel raakvlakken vonden!"

Sarah beschrijft het proces dat ze doorlopen heeft in een publicatie.

fotografie: Sarah Mclacken

Linda Nieuwstad maakt Boerhaaveprijs uitklapper, klik om te openen

12-05-2021

zonder titel, 2021, ca. 120 x 600 x 80 cm (hxbxd)

materiaal: vrachtwagenzeil, staal, materialen uit het UMC Utrecht.

De jaarlijkse Boerhaaveprijs is op 12 mei 2021 (Dag van de Zorg) door de raad van bestuur uitgereikt aan alle medewerkers van het UMC Utrecht, voor de bijzondere wijze waarop ze zich inzetten in de zorg voor mensen met en zonder Covid-19. Het bestuur van de Stichting J.M. Fentener van Vlissingenfonds heeft deze bijzondere editie van de Boerhaaveprijs mogelijk gemaakt.

Kunstenares Linda Nieuwstad maakte een kunstwerk dat dankbaarheid, waardering en het elkaar ondersteunen uitstraalt. Zij verwerkte er materialen in die in het ziekenhuis, en in de zorg rondom Covid-19, gebruikt worden. Er zijn (bloem)bladeren gemaakt van bedrijfskleding en er zijn schoonmaakdoekjes, mondkapjes, beademingsslangen en PCR-testbuisjes in verwerkt.

Nieuwstad (1974) maakt monumentale bloemstukken. Ze raakte geïnspireerd toen ze in het museum de overdadige bloemstillevens uit de Gouden Eeuw zag. De indrukwekkende composities van schilders als Jan van Huysum en Rachel Ruysch, met verwijzingen naar vanitas en vergankelijkheid, fascineerden haar. Ze verbeeldde zich in deze schilderijen te kunnen stappen, en sindsdien creëert ze idyllische werelden die je zou willen betreden.

Ze verdiepte zich in plantkunde en in de vormentaal van planten en gebruikt dit in haar werk om uitdrukking te geven aan de gedaantes en betekenissen die planten kunnen hebben.

In de uitwerking van die, soms fragiel ogende idylles kiest ze voor het contrast. Ze blaast de bloemen op tot enorme formaten en gebruikt stoere materialen als vrachtwagenzeil, schuimrubber, metaal en andere bouwmaterialen. Met deze grove materialen weet ze subtiele vormen en composities te maken die je uitnodigen om je te laten verwonderen en, bijna letterlijk, een nieuwe wereld in te gaan.

Fotografie: Thomas Dobber

Kim van Norren - houd vol uitklapper, klik om te openen

08-03-2021 

Houd vol, 2020, 14,5 x 20,5 cm

techniek: pastel op cansonpapier

Veel UMC medewerkers werken al maanden vanuit huis. Ook kunstenares Kim van Norren (1980) kwam thuis te zitten tijdens de eerste coronaperiode. De tentoonstelling bij haar galerie, waar ze erg naar had toegewerkt, kon niet doorgaan. Haar werkende leven werd er flink door ingeperkt en het liefst bleef ze thuis, om het risico voor de kwetsbaren in haar omgeving zo veel mogelijk te beperken. Al snel besloot ze om wat kleinere materialen op te halen uit haar atelier en zoveel mogelijk thuis te blijven en te werken. Vanwege de beperkte werkruimte thuis begon ze dagelijks kleine kunstwerkjes te maken.

Kim vertelt: “Met pastelkrijt en potlood heb ik steeds dezelfde drie teksten gemaakt: ‘ik mis je’, ‘liefde en moed’ en ‘houd vol’. En vooral die ’houd vol’ was er eentje waarbij ik sterk voelde: dit is wat we nodig hebben.” In eerste instantie had ze het tekenen nodig om zichzelf moed in te spreken, ze voelde zich soms alleen en miste het contact met anderen. Toen ze er meerdere gemaakt had begon ze de werkjes op te sturen naar vrienden die het moeilijk hadden, om ook hen moed in te spreken. Het voelde op dat moment als het enige zinnige wat ze kon zeggen tegen iemand: ‘Houd vol’.

Op een gegeven moment besloot Kim om de werkjes te delen op social media en om ze breder aan te bieden via haar galerie. De werkjes kwamen terecht bij bevriende kunstenaars, een huisartspraktijk, en zieken- en verpleeghuizen, waaronder ook het UMC Utrecht.

Wat haar het meeste raakte was dat ze bemoedigende berichtjes terugkreeg, het beurde haar op. Waarmee ze in eerste instantie zichzelf bemoedigde, daarmee had ze inmiddels ook anderen een hart onder de riem gestoken, en dat werd beantwoord. Kim vertelt: “Dit hoort bij mijn werk als kunstenaar, dat je met je werk communiceert over iets dat te maken heeft met de tijd waarin je leeft en dat het jezelf en anderen iets geeft wat je op dat moment nodig hebt, om er nog in te blijven geloven als je even geen richting meer ziet. Op deze manier kan kunst helpend zijn.”

“Het gevaar dreigt om wat cynisch te worden, onder invloed van alle, soms tegenstrijdige berichtgeving. Maar als je de grote lijn bekijkt dan weet je dat je door moet en dat alles de moeite waard is. En laten we alles wat daar toe bijdraagt groter maken en alles wat daar niet toe bijdraagt kleiner. Daarom: houd moed, houd vol en bemoedig elkaar.” 

De boodschap van Kim geldt misschien ook wel voor anderen. Het valt niet mee om te werken onder deze omstandigheden. Soms dreigen we de moed te verliezen, verlangen we naar hoe het vroeger was. Gelukkig zijn er ook lichtpuntjes: een nieuwe behandeling, nieuwe samenwerkingen, patiënten die beter worden, een fijn gesprek met een collega. Momenten die ons even optillen.

Laten we net als Kim van Norren proberen samen vol te houden, liefde en moed te blijven tonen en uit te blijven kijken naar het moment dat we elkaar weer echt kunnen zien.  

Met dank aan Kim van Norren

Fotografie: Thomas Dobber

Sandro Setola: 'Junction' (knooppunt) uitklapper, klik om te openen

02-09-2019

'Junction', 2019, presentatieruimte, video

Van eind mei tot eind augustus 2019 stond in het entreegebied, locatie UMC, het kunstwerk 'Junction' van kunstenaar Sandro Setola (1976).

Setola raakte, mede door zijn ervaringen als patiënt, gefascineerd door de medische wereld en stelde er vragen bij. Zijn vragen leidden uiteindelijk tot één hoofdvraag: wat is de invloed van de omgeving en psychosociale factoren zoals de dokter-patiënt relatie, op het zorgproces en kunnen we daar bewuster gebruik van maken bij genezing?

Hij ondervroeg diverse mensen (zorgprofessionals en patiënten) over dit onderwerp. Daarnaast maakte hij 3d-animaties die hij gebruikt als ‘mentale ruimtes’ voor de interviewfragmenten. De wisselwerking tussen de animaties en de geluidsfragmenten laat je constant je interpretatie ervan bijstellen. Het triggert daarmee de verbeelding van de toeschouwer die zelf verbanden gaat leggen tussen de gesproken tekst en de beeldtaal.

Het UMC Utrecht ondersteunde en faciliteerde dit kunstproject omdat het aansluit op het programma patiëntparticipatie en een bijzondere ingang bood om over dit onderwerp te communiceren. De ondersteuning bestond uit het leggen van contacten met specialisten en patiënten, het bieden van een studioruimte voor de geluidsopnames en de mogelijkheid het uiteindelijke werk in ons ziekenhuis een podium te geven. Het kunstwerk zal, na de presentatie in het UMC Utrecht, gaan reizen door Nederland.

Fotografie: Sandro Setola